به چه معنا استعاره بي‌معناست

«استعاره کار روياست در زبان»؛ دانلد ديويدسن مقاله‌ي خود با عنوان «آنچه معناي استعاره است»¹ را با اين استعاره آغاز مي‌کند و بدين شکل نشان مي‌دهد که درست همانگونه که ادعا می‌کند استعاره را مي‌توان حتي در فلسفه هم به کار گرفت، چرا که در نظر ديويدسون هرچند استعاره فاقد معناست اما امري مهم در ارتباط و کنش هاي انساني به شمار مي‌آيد. براي فهم اينکه چگونه مي‌توان استعاره را فاقد معنا اما با اهميت تلقي کرد،بايد به تحليل ديويدسون از استعاره رجوع کرد و همچنين آراي وي درباره ي زبان و معنا را نيز نبايد از نظر دور داشت، لذا در اين نوشته مي‌کوشم ابتدا به اختصار شرح کوتاهي از آراي ديويدسن درباره‌ي زبان و معنا تا آنجا که براي فهم نگره اش درباره‌ي استعاره لازم است بدست دهم و سپس با تفصيل بيشتر به آراي وي درباره ي استعاره اشاره کنم...

ادامه نوشته

آیا باید از فرگه هم ترسید؟

چندی پیش در جایی خواندم که فرگه یکی از طرفداران سفت و سخت قتل عام یهودیان بوده‌ است. باورم نمی‌شد، نویسنده به بیوگرافی فرگه ارجاع داده ‌بود که به آن دسترسی نداشتم. با دوستی در میان گذاشتم که آیا تو از این عقاید فرگه اطلاعی داری. او نیز شنیده ‌بود و حتی گویا در جایی خوانده ‌بود که فرگه گفته ‌است کشتن یهودیان اصلن مسئله‌ای انسانی نیست، البته به این معنی که یهودیان اصلن انسان به شمار نمی‌آیند. خودم هنوز باور نمی‌کنم پیرمرد چنین افکاری در سر داشته‌ است. چهره‌ی فرگه هنوز در نظرم پیرمردی است که اسطوره‌ی حقیقت دوستی‌اش باید دانست. همان معنای تحت‌اللفظی فیلسوف. نمی‌توانم  تصور کنم منطقدان در بیرون از دفتر کارش چه اندازه هولناک می‌تواند باشد. اما قضیه فقط این نیست و حیرانیم از دو چیز دیگر است...

ادامه نوشته

فلسفه در رساله (نگاهي به آراي ويتگنشتاين درباره فلسفه)

  «رساله منطقي- فلسفي»¹ يکي از مهمترين و تاثير گذارترين کتاب هاي فلسفي قرن بيستم است. اين کتاب را لودويک ويتگنشتاين²(1951-1889)، فيلسوف اتريشي الاصل رشد يافته در مکتب فلسفه تحليلي، نوشته است. وي اين کتاب را در اردوگاه اسراي جنگي نوشت. از همان جا نسخه اي از کتاب را براي راسل فرستاد و از او خواست ناشري براي چاپش پيدا کند. کتاب اما ناشري پيدا نکرد تا اين‌که...

دانلود متن كامل (pdf)

ادامه نوشته

سرشت فلسفه‌ی اسلامی در سریال ابن‌سینا

در یکی از قسمت‌های سریال ابن سینا که این روز‌ها دوباره در شبکه‌ی 4 تکرار می‌شود، ابن سینا و ابوریحان بیرونی با هم نمایش داده‌ می‌شوند. در یکی از صحنه‌های این قسمت ابن سینا، ابوریحان بیرونی و پیرمردی که ندانستم کیست و یک اسب سیاه در باغی قدم می‌زنند. ابتدا ابوریحان می‌نالد از اینکه اهل علم مجبورند...

ادامه نوشته

انقلاب فردید را تکثیر کرد؛ به بهانۀ سالمرگ احمد فردید

 

این یادداشت را برای 25 مرداد ،سالمرگ فردید برای چاپ در یکی از روزنامه ها نوشته بودم که محافظه کاری شان اجازۀ چاپ نداد به این نوشتۀ کوتاه ، به نظرم آمد می تواند خواندنی باشد برای دوستانی که در همان جایی درس می خوانند که فردید درس می داد و یا همان درسی را می خوانند که او می داد و اکنون شاگردانش به جای او این درس را می دهند...

ادامه نوشته